در یک روز پائیزی به مردمی که بیرون از منازل خود و به جهت رفتن به محل کار در حرکتند دقت کنید . تعدادی با پالتو و شال و کلاه ، تعدادی با یک ژاکت معمولی و تعدادی فقط با یک پیراهن بیرون آمده اند ، این ها چه تفاوتی دارند؟ تعدادی خیلی زود چاق می شوند و عده ایی با وجود خوردن مقدار قابل توجهی غذا ، همچنان اندام مناسبی دارند ، تعدادی خواب سبک دارند و ساعات خوابشان کم است ، تعدادی خواب سنگین و طولانی دارند ، بعضی ها خیلی تند و تیز هستند ، بلند و سریع تکلم می کنند در حالی که تعدادی نیز خیلی آرام و منقطع و با تأنی حرف می زنند ، برخی افراد با خوردن یک خیار دل درد می گیرند و به قول معروف سردیشان می شود در حالی که بعضی ها با خوردن نیم کیلو خیار هیچ واکنشی ندارند . تمام آزمایشات بالینی این افراد سالم است و از لحاظ بررسی خون و بافت های بدن و اعضاء و تمام موارد آزمایشگاهی همه طبیعی هستند پس اختلاف این افراد در کجاست؟
مزاج-شناسی
جواب تمامی این سئوال ها را در طب سنتی در بحث طبایع یا مزاج پیدا می کنیم . طبیعت انسان ها با هم تفاوت دارد ، اگر بخواهیم سبک زندگی سالم و روش دستیابی به سلامت واقعی را تجربه نمائیم ، باید به جسم و روان آدمی از دیدگاه طب سنتی یا طب مزاجی ایران نظر کنیم.
کلمه مزاج برای همه ایرانیان نام کاملا آشنایی است . افرادی را که زود عصبانی می شوند آتشین مزاج می خوانند ، افراد دیر جوش و کم حرف و غیر فعال را سرد مزاج می نامند . حقیقتا معنی مزاج چیست؟ چگونه می توانیم مزاج خود را یا به تعبیری درست تر طبیعت بدن خود را بشناسیم . اختلاف طبایع افراد همیشه مورد کنجکاوی و سئوال بوده است.
مزاج سرشتی یا جبلی ، مزاجی است که از طریق ارث از پدر و مادر به فرد منتقل می شود و از زمان تولد در فرد وجود دارد و یک حالت طبیعی برای آن فرد به حساب می آید.
هر مزاج دارای علایم و خصوصیات خاص خود می باشد که با علایم بیماری ناشی از غلبه اخلاط که در ادامه به آن می پردازیم ، تفاوت دارد.
تعریف خلط
خلط به معنی آمیختن است . هنگامی که غذا در بدن شروع به هضم میکند با شیره گوارش موجود در کبد آمیخته می شود و به مواد مفید در بدن تبدیل می شود.این مواد چهار خلط اصلی بدن یعنی صفرا و سودا و بلغم و سودا را به وجود می آورند.
هر غذایی که می خوریم هنگامی که وارد بدن ما می شود در معده هضم آن آغاز می گردد ، به کبد می رود در کبد چهار خلط یا چهار نوع مایع تولید می شود که نام و خصوصیات آن ها به قرار ذیل است.
الف ) خلط دم که دارای مزاج گرم و تر است.
ب) خلط صفرا که دارای مزاج گرم و خشک است.
ج) خلط بلغم که دارای مزاج سرد و تر است.
د ) خلط سودا که دارای مزاج سرد و خشک است.
مزاج-شناسی
اگر چه همه این اخلاط در خون موجودند اما خدا برای صفرا و سودا جایگاه ذخیره در نظر گرفته است.
طحال : جایگاه ذخیره سوداست.
کیسه صفرا : جایگاه ذخیره صفراست.
که در آن جمع باشند و در صورت نیاز به اندازه لازم در بدن انتشار یابند . اما "دم" و "بلغم" در عروق خونی و لنفاوی و... در حال گردش اند.
وجود هر چهار خلط در بدن انسان ضروریست اما در حد خاص و معین و کمبود و یا فزونی هر یک از آنها باعث سوء مزاج یا غلبه اخلاط می گردد که در این حالت برای رفع مشکل باید تدابیر مربوطه رعایت و درمان صورت پذیرد.
هرچیزی مزاجی دارد؟
حیوانات
گیاهان
فصول :
بهار، مزاج گرم و تر دارد
پاییز، سرد و خشک
تابستان ، گرم و خشک
زمستان ، سرد و تر
ساعات شبانه روز :
صبح : مزاج گرم و تر - بهاری
ظهر : گرم و خشک - تابستانی
عصر : سرد و خشک - پاییزی
شب : سرد و تر - زمستانمزاج-شناسی
سن : انسان در سنین مختلف مزاجهای مختلفی دارد
مرحله رشد و نمو (از تولد تا 30 سالگی) ، دارای مزاج گرم و تر است
مرحله جوانی (30 تا 35 سالگی) ، مزاج گرم و خشک
مرحله میانسالی یا کهولت (35 سالگی تا 60 سالگی) ، مزاج سرد و خشک
مرحله پیری (بعد از 60 سالگی) ، مزاج سرد و تر
انواع مزه ها :
مزه شیرین : گرم
تلخی : گرم و خشک
ترشی : سرد و خشک
شوری و تندی : گرم و خشک
بی مزه و گسی : سرد و تر
مزاج عضوی : هر عضوی در بدن یک مزاج مخصوص به خود دارد مثلا مغز سرد و تر ، استخوان و مو سرد وخشک ، چربی سرد وتر ، قلب گرم و خشک می باشند.
مزاج-شناسی
اندام های دارای مزاج گرم (به ترتیب) :
روان و خاستگاه آن که دل است.
خون
جگر
گوشت و ماهیچه
طحال
کلیه
رگهای ضربان دار (سرخرگ)
رگهای بدون ضربان (سیاهرگ)
پوست
اندام های دارای مزاج سرد (به ترتیب) :
بلغم
پی
چربیمو
استخوان
غضروف
زرد پی (رباط)
وتر
غشاء (شامّه)
عصب
نخاع
مغز
پوست
اندام های دارای مزاج مرطوب (به ترتیب) :
بلغم
خون
چربی
پی
مغز
نخاع
گوشت ، پستان و بیضه ها
شش
جگر
طحال
کلیه
ماهیچه
پوست
اندام های دارای مزاج خشک (به ترتیب) :
مو
استخوان
غضروف
زردپی
وتر
غشاء
سرخرگ ها
سیاهرگ ها
عصب حرکتی
قلب
عصب حسّی
پوست
مزاج جنسیتی :
جنس مذکر نسبت به جنس مونث گرم تر است.
مزاج مکان ها :
مناطق کوهستانی : سرد و خشک
مناطق بیابانی : گرم و خشک
مناطق کنار دریا : سرد و تر
مزاج-شناسی
ویژگی های افراد دارای مزاج گرم و تر (افراد دموی) و علائم غلبه خلط دم :
این افراد هیکل درشت و بدنی عضلانی دارند و لاغر نیستند
پوستی سرخ و سفید رنگ دارند
موهای پر پشت دارند
نبض پر و قوی دارند
خوب می خوابند و تحمل بی خوابی را نیز دارند
پوست اینها گرم و مرطوب و نرم است
نه گرمایی هستند و نه سرمایی ، اما به نسبت تحمل سرما برایشان راحت تر است.
میل به شیرینی و ترشی دارند . همه نوع غذا را می توانند بخورند.
این افراد انسان های شجاع و جسور هستند با اعتماد به نفس بالا . معمولاً مدیر و رهبر یک گروه یا یک جمع می باشند و خوش اخلاق ، صمیمی ، خوشرو و آرام هستند اما اگر عصبانی شوند ، رفتارهای مخاطره آمیز از خود نشان می دهند.
معمولاً اهل ریسک کردن هستند.
به اندازه صفراوی مزاج ها منظم و دقیق نیستند ، اکثراً بی نظم هستند ، هوش و حافظه بالایی دارند.
سریع و پر انرژی هستند.
میل و توان جنسی بالایی دارند استعداد ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی و فشار خون بالا دارند.
عروق روی دست ها برجسته است نبض آنان پر و قوی است.
قدرت حرکات بدنی آنها بالاست و صدایی رسا و محکم دارند.
قدرت هضم و اشتهایشان خوب است و معمولاً یبوست ندارند.
دموی ها معمولاً افرادی بی خیال و سرزنده و اغلب بی حساب و کتاب اند.
توصیه و تدابیر :
افراد دموی باید غذاهای خنک و سردی مثل آش انار ، آش آلو ، آب زرشک ، خیار ، مرکبات و ماست مصرف کنند تا حرارت بدن تعدیل شود.
اگر فرد دموی همراه با غذای گرم مثل شیرینی جات از مواد و اغذیه سرد استفاده نکند دچار جوش و خارش بدن ، گر گرفتگی ، بیقراری ، کهیر ، سوزش ادرار ، سوزش سر دل و آفت دهان خواهد شد.
معمولاً بیماریهای افراد دموی در اثر افزایش حرارت و رطوبت و به طور کلی افزایش خون به وجود میآید که حجامت به عنون مؤثرترین درمان برای دموی مزاجها مطرح است . چون دم گرم و تر است ، رژیم غذایی مناسب برای دمویها رژیم غذایی سرد و خشک است.
علایم غلبه خلط دم :
اگر تعادل میان اخلاط و مقدار آنها یا کیفیت هر یک از اخلاط بهم بخورد ، موجب بیماری در بدن می شود یا به عبارتی موجب غلبه یک خلط بر اخلاط دیگر در بدن می شود که می بایست مورد درمان قرار گیرد که در ذیل علایم غلبه خلط دم ذکر شده است.
پری رگ ها و پری نبض
سر درد و احساس سنگینی سر
سرخی چشم ها در صورت و بدن
ایجاد دمل و جوش و بثورات پوستی و خارش (بیشتر در تنه و کتف)
زیاد شدن خواب
احساس کسالت و خمیازه
احساس مزه شیرین در دهان
خون ریزی لثه و بینی
خارش محل حجامت وفصد قبلی
افزایش فشار خون #دموی
ویژگی های ذیل مربوط به مزاج سرشتی افراد صفراوی می باشد
این افراد لاغر اندام هستند اما مفاصل و استخوان بندی درشت و برجسته دارند . پوست گرم وخشکی دارند . رنگ پوست و سفیدی چشم آنها کمی به زردی می زند. موهای پر پشت و سیاه و گاهی مجعد دارند و به علت حرارت و خشکی زیاد بیشتر مستعد تاسی سرند.
خشکی دهان و عطش فراوان دارند. خیلی گرمایی هستند و در تابستان اذیت می شوند. استعداد این را دارند که با خوردن خوراکیهای خیلی گرم دچار خارش و کهیر شوند . تمایل به خوردن ترشی ها (سرکه ، تمرهندی و لواشک) را دارند و هم چنین سردی هایی مثل خیار ، کاهو و هندوانه . تمایل به خوردن شیرینی در اینها کم است . نبض پر و قوی دارند . عروق برجسته در دست دارند . این افراد زود عصبانی شده و زود هم عصبانیتشان فروکش می کند . بسیار پر انرژی و پر تحرک هستند . افراد باهوش و زیرک هستند و هم چنین پر حرف . در کارها چالاک و سریع هستند . افراد دقیق ، منظم و تیز بین هستند . میل بالای جنسی و توان جنسی متغیر دارند.
پیوسته ، سریع و بلند صحبت می کنند . خوابشان کم و سبک است . قدرت هاضمه آن ها خوب است و معمولاً یبوست دارند.
از حافظه و قدرت یادگیری بالایی برخوردار هستند ، روابط اجتماعی آن ها قوی است . عجول و بی قرارند.
اصولاً مزاج های گرم (دموی ها و صفراوی ها) از لحاظ اعمال بدنی و خصوصیات حیاتی از قدرت بالایی برخوردارند ، گرما موجب افزایش کارکرد اعضای مختلف از مغز و اعصاب گرفته تا اندام های تناسلی می گردد.
توصیه و تدابیر :
رژیم غذایی مناسب برای صفراویها (گرم و خشک) غذاهایی است که سرد و تر باشند.
افراد صفراوی غالباً در اثر حجامت تعدیل مزاج یافته و رنگ و رویی به مراتب روشنتر از قبل خواهند داشت . اشتهای آنان با حجامت افزایش مییابد و در صورت تکرار حجامت فربه و چاق خواهند شد . نمونهای از رژیم غذایی مناسب برای افراد صفراوی کاهوست که سرد و تر است و برای دفع صفرا مفید است . ماهی ، ماست و به طور کلی لبنیات ، مرکبات ، ماء الشعیر (آب جو) ، آبغوره ، آب لیمو برای صفراویها مفید و لازم است.
علائم غلبه صفرا :
اگر تعادل میان اخلاط و مقدار آنها یا کیفیت هر یک از اخلاط بهم بخورد ، موجب بیماری در بدن می شود یا به عبارتی موجب غلبه یک خلط بر اخلاط دیگر در بدن می شود که می بایست مورد درمان قرار گیرد که در ذیل علایم غلبه خلط صفرا ذکر شده است.
زردی رنگ چشم و پوست
خشکی دهان و بینی
عطش زیاد
جوش و آکنه در سر وصورت
خشکی پوست و اگزما
تلخی دهان
کاهش اشتها به غذا
احساس گز گز و سوزن سوزن شدن بدن
نبض سریع
احساس تهوع #صفراوی
ویژگی های ذیل مربوط به مزاج سرشتی افراد سوداوی می باشد
اغلب افرادی هستند لاغر با استخوان های نازک و کشیده ، پوست سوداوی ها خشک و رنگ آن از حالت سفید تا سبزه و تیره متغیر است ، موی بدن سوداویی ها کم است و موی سرشان به علت سردی و خشکی زودتر دچار سفیدی یا حالت گندمگون می شود ، نبض آن ها تقریباً کند اما سفت و باریک است.
در لمس بدنشان سرد و خشک و پوستشان سفت است . بینی آنان خشک است . خواب کم دارند . تحمل هوای سرد را ندارند و در هوای گرم و فصل بهار راحت ترند . در فصل پاییز خیلی اذیت می شوند . تمایل به خوردن شیرینی و گرمی ها دارد . اینها افراد دقیق و منظم ، دور اندیش و محاسبه گر هستند و محتاط می باشند.
بیشتر اوقات دچار نگرانی و دو دلی و وسواس در تصمیم گیری ها می شوند ، افراد لجباز هستند و در تصمیمات خود بسیار پایدار و ثابت قدم هستند . خیلی اهل فکر وخیال هستند . خود خور و درون گرا وکم انرژی هستند . مستعد افسردگی و وسواس اند.
حرکاتشان از حالات آرام و کند تا معمولی متغیر است با احتیاط و دقت صحبت می کنند در نتیجه کلامشان سریع و بلند نیست ، زود سیر شده اما سریعاً گرسنه می شوند ، قدرت هاضمه بالایی ندارند . از نظر قدرت و میل جنسی ضعیفند و تمایلشان به رفتار محبت آمیز بیش از آمیزش جنسی است.
افراد سوداوی مزاج افرادی خشک ، کم معاشرت، تابع مقررات ، فنی ، دقیق ، حسابگر ، دور اندیش و اغلب سمج هستند ، اگر نسبت به کسی کینه داشته باشند از دل بیرون نخواهند کرد . اصرار دارند که هر کاری را به انجام برسانند و جنبه عقلانی امور را بیشتر مد نظر دارند . دوستی با سوداوی ها کار ساده ای نیست.
توصیه و تدابیر :
سودا چون سرد و خشک است افراد سوداوی باید از غذاهای گرم و تر بیشتر مصرف نمایند.
در میان فصل ها ، پاییز فصل سوداست و بهترین فصل برای حجامت افراد سوداوی نیز فصل پاییز است.
ضمناً توصیه بهداشتی درج شده در سایت با عنوان ذیل نیز سفارش می گردد :
توصیه بهداشتی : منع سودازاها و توصیه هایی برای سودایی ها
علائم غلبه سودا :
اگر تعادل میان اخلاط و مقدار آنها یا کیفیت هر یک از اخلاط بهم بخورد ، موجب بیماری در بدن می شود یا به عبارتی موجب غلبه یک خلط بر اخلاط دیگر در بدن می شود که می بایست مورد درمان قرار گیرد که در ذیل علایم غلبه خلط سودا ذکر شده است.
لاغری و خشکی و سفتی پوست
دو نیم شدن انتهای موهای سر (موخوره)
سوزش سر دل
اشتهای کاذب(گرسنگی زودرس)
سیاه و تیره شدن رنگ پوست بخصوص تیرگی زیر چشم
فکر و خیال زیاد (وسواس)
خواب سبک و پریدن مکرر از خواب
اضطراب و تشویش خاطر (افسردگی)
سیری زود رس #سوداوی
ویژگی های ذیل مربوط به مزاج سرشتی افراد بلغمی می باشد
هیکل بلغمی ها معمولاً درشت است و افرادی چاق هستند و بدن پر چربی دارند.
پوست سفید رنگ دارند و در لمس ، پوست بدنشان سرد و مرطوب و نرم است.
موهای کم پشت دارند . دهانشان مرطوب است . تشنه نمی شوند . خواب آن ها سنگین و زیاد است . احساس کسلی و بیحالی دارند . تمایل به خوردن شیرینی و ادویه جات و گرمی جات دارند . در فصل زمستان خیلی اذیت می شوند . مستعد ابتلا به بیماریهای روماتیسمی و مشکلات گوارشی هستند . با خوردن سردی ها دچار مشکل می شوند . نبض ضعیف دارند . کم انرژی و کم جنب و جوش هستند و در کارها کند هستند خیلی دیر عصبانی می شوند . فراموشکار و کند ذهن هستند . افراد راحت و بی قید به اکثر مسائل هستند . همه چیز را راحت می گیرند و خود را درگیر چیزی نمی کنند . توان ریسک ندارند . بی اراده هستند . متاثر از دیگرانند . میل جنسی کم و توان جنسی کم دارند .
چندان قوی نیستند . همچنین با تأنی صحبت می کنند . اشتهایشان زیاد نیست و قدرت هضم بالایی ندارند.
سردی و رطوبت بدن توان جنسی آنها را کاهش می دهد.
بلغمی ها معمولاً افرادی آرام ، صبور ، تسلیم پذیر و مسالمت جو هستند ، بیشتر دور اندیش و با احتیاط هستند و در انجام امور از خود شجاعت نشان نمی دهند ، روابط اجتماعی آنان چندان قوی نیست و از حافظه و قدرت تمرکز بالایی برخوردار نمی باشند.
توصیه و تدابیر :
افراد بلغمی نباید سردیجات را به تنهایی میل کنند ( باید همراه با مصلحات میل شود).
حجامت نیز برای بلغمی ها بدون نظر پزشک توصیه نمی شود.
علائم غلبه بلغم :
اگر تعادل میان اخلاط و مقدار آنها یا کیفیت هر یک از اخلاط بهم بخورد ، موجب بیماری در بدن می شود یا به عبارتی موجب غلبه یک خلط بر اخلاط دیگر در بدن می شود که می بایست مورد درمان قرار گیرد که در ذیل علایم غلبه خلط بلغم ذکر شده است.
سفیدی رنگ پوست
نرمی وسردی پوست
کندی حواس
زیاد شدن خواب
مدفوع بدبو
فراموشی وکند فهمی
ترشحات پشت حلق وبلغمی وسرفه زیاد
ضعف هضم وآروغ ترش زدن
افزایش آب دهان
افزایش اشتها
تجمع چربی شکمی
عدم تشنگی
ادرار سفید رنگ
احساس کسلی و بی حالی
علت اهمیت تمرینات بدنی:
اگرشما ورزشکار یا کسی که به صورت جدی تمرین میکند، نیستید ولی در عین حال میخواهید برای حفظ سلامتی خود و داشتن تناسب اندام ورزش کنید، باشگاههای بدنسازی برای شروع بهترین گزینه هستند. راه رفتن روی تردمیل، دوچرخه مقاومتی یا سایر وسایل و تمرینات بدنی مربوط به وزن کافی هستند تا پس از تمرین با آنها مستقیماً به خانه آمده و بر روی کاناپه استراحت کنید.
اینکه چه سنی دارید یا سطح تناسب اندام شما چه قدر است، مهم نیست، این فعالیتها به شما کمک میکنند تا تناسب اندام یافته و خطر بیماریها را کاهش دهید.
۱ – شنا:
میتوان شنا را بهترین نوع فعالیتها و تمرینات بدنی نامید. احساس سبکی که توسط آب برای شما ایجاد میشود، خستگی را از مفاصل دردناکتان بیرون میکشد، بنابراین شما در حالت غوطه ور بیشتر میتوانید حرکتشان دهید.
دکتر آی مین لی، استاد پزشکی در مدرسه پزشکیهاروارد، بیان میدارد که شنا کردن برای ورزشکاران مناسب است چرا که بدن آنها وزن کمتری را در هنگام شنا تحمل میکند. تحقیقات نشان میدهد که شنا کردن موجب بهبود عملکرد ذهنی شما شده و حال و هوای شما را بهتر میکند. گزینه دیگر ورزشهای هوازی داخل آب هستند. این کلاسها به شما کمک میکنند تا کالری سوزانده و بدنتان سفت شود.
۲ – تای چی:
ورزشی رزمی چینی است که شامل حرکات و تمرینات بدنی و تمدد اعصاب است و برای جسم و ذهن مناسب میباشد. در حقیقت، این ورزش را تفکر در حرکت مینامند. تای چی شامل مجموعهای از حرکات است که به آرامی به حرکت بعدی منتقل میشوند. به دلیل اینکه تای چی در سطوح مختلف پیشنهاد داده میشود، این ورزش برای همه سنین و همه سطوح تناسب اندام در دسترس و مفید است.
دکتر لی بیان میدارد: این ورزش عمدتاً برای افراد کهنسال مناسب است چرا که تعادل یکی از اجزای تناسب اندام است که با افزایش سن کاهش مییابد.
۳ – ورزشهای قدرتی:
اگر شما به این مطلب اعتقاد دارید که ورزشهای قدرتی، فعالیتی مردانه است باید در فکر خود تجدید نظر کنید. وزنه سبک را بلند کردن، ماهیچههای شما را حجیم نمیکند ولی موجب قوی شدن آنها میشود.
دکتر لی بیان میدارد: در صورت عدم استفاده از ماهیچههایتان، به مرور زمان قدرت خود را از دست میدهند. ماهیچهها علاوه بر مورد بالا سبب سوزانده شدن کالری میشوند. دکتر لی در این مورد میگوید: هرچه ماهیچه بیشتر داشته باشید، بیشتر کالری سوزانده و در وزن خود باقی میمانید.
ورزشهای قدرتی همچنین توانایی به یاد سپردن را نیز تقویت میکنند. قبل از اینکه برنامه وزنهبرداری خود را شروع کنید، مطمئن شوید آموزشهای لازم را فرا گرفتهاید و کار را با وزنههای سبک شروع کنید. شما باید بتوانید وزنهها را به راحتی ۱۰ بار بلند کنید. بعد از ۲ هفته وزنهها را ۱ پوند افزایش داده و همین روال را ادامه دهید و وزنهها را کم کم سنگین کنید.
۴ – پیادهروی:
پیادهروی در عین سادگی، بسیار نیروزاست. پیادهروی به شما کمک میکند تا وضعی آراسته داشته باشید و همزمان سطح کلسترول شما را بهبود بخشیده، استخوانهایتان را تقویت کرده، فشار خونتان را در بهترین حالت نگاه داشته، قدرت تحمل و حال و هوایتان را بهبود بخشیده و خطر شماری از بیماریهای (به عنوان مثال بیماریهای قلبی و دیابتی) را برایتان کاهش میدهد.
تمام چیزی که برای پیادهروی نیاز دارید یک جفت کفش مناسب است. پیادهروی را از روزی ۱۰ تا ۱۵ دقیقه شروع کرده و به مرور فواصل دورتری را انتخاب کنید تا بیشتر روزهای هفته بین ۳۰ تا ۶۰ دقیقه پیادهروی کرده باشید.
۵ – تمرینات لگن:
این تمرینات در تناسب اندام شما نقشی ندارند، ولی نقش مؤثری در سلامت شما دارند. چرا که با تقویت ماهیچههای تحتانی اطراف لگن از مثانه پشتیبانی کرده که این امر از بیاختیاری جلوگیری میکند.
شما از کدام تمرینات برای تناسب اندام خود استفاده میکنید؟!
مقدمه:
شواهد نشان میدهد که حتی ۱۰ دقیقه ورزش در روز میتواند خطر ابتلا به بیماریهای مربوط به سن را کاهش دهد و به شما کمک کند تا جوان به نظر برسید. اگر میخواهید تا دهههای ۴۰، ۵۰ و ۶۰ سالگی و یا بعد از آن باز هم خوب به نظر برسید و احساس خوبی داشته باشید، لوسیونها و کرمهای ضدپیری را فراموش کنید، در عوض وقت و انرژی خود را بر روی یک برنامه ورزشی صرف کنید.
دکتر گرگ ولز (Greg Wells)، استادیار دانشکده تربیتبدنی و حرکتشناسی دانشگاه تورنتو میگوید: “اگر در یک فعالیت بدنی منظم شرکت داشته باشید، در واقع کار بزرگی برای بدن خود انجام میدهید.”
برای شروع، حرکات سخت تنفسی میتواند بر سلامت شما تأثیر مثبت داشته باشد. دکتر ولز میگوید: “سختتر نفس بکشید، زیرا بدن شما به اکسیژن نیاز دارد تا بتواند تمام جنبههای مسیر حمل و نقل اکسژن، از جمله ریهها، قلب و عضلات را بهبود بخشد.” او میگوید: “ورزش به شما کمک میکند که تقریباً تمام بافتهای بدن شما سالمتر و بهتر شوند.” این بدان معناست که احساس بهتری خواهید داشت و جوانتر به نظر میرسید.
در واقع، به گفته جاناتان پی لیتل (Jonathan P. Little)، استادیار و متخصص فیزیولوژی ورزش در دانشگاه بریتیش کلمبیا، اکاناگان؛ مطالعات اخیر در زمینه ورزش و سن، تفکرات ما را در مورد سن تغییر میدهد. لیتل میگوید: “این تحقیقات نشان میدهد که شاید آنچه ما به عنوان پیری معمولی در نظر داریم؛ یعنی از دست دادن تناسب اندام و تحلیل عضلات؛ به عدم فعالیت ما مربوط میشود. با بالا رفتن سن، شما تمایل کمتری به فعالیت دارید، بنابراین شاید برخی از تصورات ما در خصوص فرایند پیری فقط ناشی از فقدان فعالیت ما باشد.”
علاوه بر این، دکتر ولز میگوید، شواهد نشان میدهد که فعالیت بدنی منظم با کاهش
در دهه ۳۰ سالگی: به ورزش عادت کنید
اگر در دهه ۲۰ خود فعالیت فیزیکی داشتهاید، آن را متوقف نکنید. طبق گفته لیتل، از دست دادن مزایایی که ورزش برای شما به ارمغان میآورد، بسیار آسان است. یک مطالعه بر روی گروهی از مردان جوان سالم انجام گرفته و طی آن فقط ۱۵۰۰ گام از حدود ۱۰۰۰۰ گام پیادهروی آنها کاسته شده است. در عرض دو هفته، این مسئله منجر به از دست دادن سطح تناسب اندام، حساسیت به انسولین و افزایش چربی شکمی آنها شد. او میگوید: “در طول یک دوره زمانی بسیار کوتاه، اساساً بدن شما شروع به نشان دادن نشانههای سندرم متابولیک – و دیابت نوع ۲ – میکند.”
چقدر باید ورزش کنیم؟ خوب، دکتر ولز میگوید: اگر شما نسبتاً فعال هستید و قصد دارید که فشار بیشتری به خود آورید، توصیه کلی ما پنج یا شش بار در هفته به مدت ۶۰ دقیقه در روز است. اما برای کسانی که در آغاز کار هستند، آنها را از این دستورالعملها معاف میکنیم. او میگوید: “من میدانم که اکثریت قریب به اتفاق جمعیت از این دسته هستند.” وی میگوید” هشتاد و پنج درصد از جمعیت ما به اندازه کافی برای جلوگیری از بیماریهای مزمن ورزش نمیکنند، بنابراین من باید به آنها همه چیز را بگویم.”
آلنا لبلانس (Allana LeBlanc)، فیزیولوژیست شناخته شده ورزش و متخصص فعالیتهای فیزیکی در شرکت اکشن، اشاره میکند: “ما به شما توصیه میکنیم که روزانه حداقل ۱۰دقیقه با قدرت متوسط تا شدید تقلا کنید.” او میگوید، قدرت حرکات شما،بر اساس توانایی شما در داشتن یک گفتگو همراه با فعالیت اندازه گرفته میشود. برای قدرت متوسط، باید قادر باشید که در هنگام تنفس سخت، صحبت کنید. قدرت شما زمانی شدید در نظر گرفته میشود که بتوانید در طول فعالیتها و حرکات خود صحبت کنید.
با اضافه کردن فعالیت خود در دهه ۳۰ سالگی مزایای بسیاری از جمله بهبود سلامت قلب و عضلهسازی تا تقویت استخوانها و بهبود خواب و خلق و خوی، دریافت خواهید کرد. این مسئله به شما کمک خواهد کرد که مسیر خود را با کمترین ریسک خطر ابتلا به بیماریهای به اصطلاح مربوط به سن مانند پوکی استخوان، آلزایمر و دیابت طی کنید.
در دهه ۴۰ سالگی: متوقف نشوید
دکتر ولز میگوید: “در این مرحله از زندگی برای اکثر افراد کار اهمیت زیادی دارد. معمولاً مردم ورزش را به بهانه فعالیتهای شغلی خود قربانی میکنند، اما فعالیت، فقط یکی از موارد مهم ورزش است. چرا؟ دلیل آن، این است که ورزش به مغز شما نیز کمک میکند. در این زمینه تحقیقی صورت گرفته که نشان میدهد ورزش میتواند توانایی یادگیری، تمرکز و توجه شما را افزایش دهد، و شما برای شغل خود به همه این عوامل نیاز دارید.”
علاوه بر این به ثابت نگه داشتن وزن شما نیز کمک میکند، چیزی که اکثر ما با بالا رفتن سن خود بدان نیاز داریم. پنجاه و هشت درصد مردم کانادا دارای اضافه وزن یا چاقی هستند و این بدان معنی است که میزان ابتلا به دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، خطر سکته مغزی، سرطان و ورم مفاصل در این منطقه افزایش مییابد.
با اینکه ورزش کردن برای شما سود مالی ندارد، اما طول عمر شما را افزایش میدهد. لبلانس میگوید: “حتی بدون کاهش وزن هم فعالیت فیزیکی به شما کمک میکند تا فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت نوع ۲ را کنترل کنید. در غیر این صورت ممکن است در زندگی آیندهتان به شما آسیب بزند.”
دکتر ولز تصدیق میکند که: “من در مورد وزن نگران نیستم؛ نگرانی من بابت ترکیب بدن است. هدف ما عضله بیشتر و چربی کمتر است که منجر به سلامت بیشتر میشود. برای انجام این کار، لازم است که با بالا رفتن سن ورزش را ترک نکنید.” این ورزشها شامل انواع ورزشهای قلبی عروقی (پیادهروی، شنا، دویدن، دوچرخهسواری) و همچنین برخی از تمرینات قدرتی برای عضلات و حفظ استخوانها میباشد. یادگیری انعطافپذیری نیز مهم است. مژده: چین و چروکهای حاصل از دهه ۴۰ سالگی خود را دیدهاید؟ تحقیقات نشان میدهد که در این مورد نیز ورزش میتواند به شما کمک کند.
در دهه ۵۰ سالگی و بعد از آن: از سلامت خود محافظت کنید
اخیراً تحقیقی در خصوص دوندگان سن ۵۵ تا ۷۲ سال صورت گرفته است که نشان میدهد، طول تلومرهای این افراد در واقع مانند یک جوان ۱۸ تا ۳۲ ساله است. (تلومر telomere: همانند یک کلاه محافظ روی مجرای DNA است که فرد را در برابر صدمات محافظت میکند- مثل نوک پلاستیکی انتهای بند کفش) در همین حال، افراد غیر فعال در این گروه سنی ۵۵ تا ۷۲ سال تلومترهای کوتاهتری دارند.
دکتر ولز میگوید: “همزمان با بالا رفتن سن، تلومترها کوتاهتر و DNA شروع به ساییده شدن میکند.”DNA ما دچار مشکل و خطا میشود و این مسئله یکی از دلایلی است که ما معتقدیم با بالا رفتن سن، بدن ما شروع به تخریب میکند.” در واقع، ورزش منظم، شما را جوان نگه میدارد و سلولهای بدن شما را حفظ میکند.
اما حتی اگر فعالیت خود را تا سن ۵۰ سالگی از دست دادهاید، هنوز هم برای شروع دیر نیست. لیتل میگوید: “در هر سنی-حتی در ۹۰ سالگی خود- میتوانید تناسب اندام، توده عضلانی و قدرت خود را با انجام ورزش بدست آورید. از نقطهنظر علمی و شیوه زندگی، هرگز برای کسب فواید ورزش دیر نیست.”
لبلانس تصدیق میکند: “شما میتوانید مزایای فعالیت را در طول زندگی خود جمعآوری کنید.” مهم این است که برای به دست آوردن آن لذت ببرید و حداقل سه بار در هفته برای آن وقت بگذارید. دکتر ولز تأکید میکند: “نمیتوانید فقط آخر هفته را به این امر اختصاص دهید. باید ورزش را به عنوان اولویت عمده خود قرار دهید زیرا به طور اساسی دنیا را دگرگون میسازد. اهمیتی ندارد که چقدر ورزش میکنید؛ مهم این است که چگونه آن را با خود سازگار میکنید.” او میگوید فقط با در نظر گرفتن یک درصد از روز خود (حدود ۱۵دقیقه) برای انجام فعالیتها میتوانید یک تغییر بزرگ در زندگی خود ایجاد کنید.
دکتر ولز میگوید “ورزش در دهه پنجاه سالگی و بعد از آن به طور حتم سلامت شما را حفظ میکند.” در حال حاضر مردم نمیخواهند در هنگام بازنشستگی وقت خود را صرف بازی شافل بورد و پل کنند. آنها میخواهند به بیرون بروند، سفر دور دنیا داشته باشند، فعال باشند و همراه نوههای خود گلف و اسکواش بازی کنند. آنها میخواهند یک زندگی سالم، فعال و با عملکرد بالا داشته باشند و این فقط در صورتی ممکن است که فعالیت ورزشی خود را حفظ کنید.
سیر یکی از آن دست مواد غذایی است که خدمت زیادی به سلامتی و زیبایی می کند. این ماده ی غذایی پرخاصیت حاوی ترکیباتی است که بیماری هایی مانند سرطان را دور می سازند.
اما در عین حال برای رشد موها، مقابله با سرماخوردگی، خلاص شدن از جای آکنه ها و زگیل و غیره نیز موثر است. البته سیر خواص و کاربردهای دیگری نیز دارد که در ادامه به آنها اشاره خواهیم کرد.
سیر می تواند پایانی برای ریزش مو باشد، چون حاوی میزان زیادی آلیسین است. این ترکیب گوگردی، مشابه همان ترکیبی است که در پیاز وجود دارد و برای درمان ریزش موها موثر عمل می کند.
برای مقابله با این مشکل می توانید سیر پوست کنده را روی پوست سرتان بمالید. بهتر است سیر را له کنید تا بیشتری خواص آن آزاد شود. همچنین می توانید سیر را در روغن نارگیل یا زیتون گرم کنید و پوست سر را با این روغن ماساژ دهید. البته حواستان باشد که برای درمان ریزش موی ارثی نمی توان روی سیر حساب کرد.
سیر برای پاک کردن آکنه ها
بدون شک نمی توان به سیر به عنوان درمان کننده ی اصلی آکنه و جوش تکیه کرد. اما باید بدانید که در بین محصولات دیگری که به همین منظور استفاده می کنید می توانید به سیر نیز به عنوان یک درمان طبیعی و موثر برای کاهش جای آکنه ها نگاه کنید.
آنتی اکسیدان های موجود در این ماده ی غذایی ضدباکتری هستند، بنابراین مالیدن سیر روی جوش ها و آکنه می تواند درمان موضعی خوبی برای رفع آنها باشد.
سیر برای پیشگیری و درمان سرماخوردگی
آنتی اکسیدان های موجود در سیر جزو ترکیبات قوی هستند که سیستم ایمنی بدن را تقویت کرده و از سرماخوردگی پیشگیری می کنند. بنابراین توصیه می شود که سیر را به برنامه ی غذایی روزانه تان اضافه کنید.
قرار دادن سیر له شده روی تبخال یک درمان طبیعی و خانگی معروف برای از بین بردن آن است
اگر سرماخورده اید دم کرده ی سیر بنوشید. برای اینکار کافیست که سیر را له یا خرد کنید و داخل آب گرم به مدت چند دقیقه دم کنید. سپس محلول را صاف کرده و بنوشید. می توانید کمی عسل و زنجبیل نیز به ترکیب اضافه کنید تا طعم بهتری بگیرد.
سیر برای تسکین پسوریازیس
سیر حاوی خواص ضدالتهابی است و به همین دلیل برای تسکین بیماری پسوریازیس مفید عمل می کند. بهتر است سیر را داخل روغن پایه ای مانند روغن زیتون بریزید و سپس مناطق درگیر را با این روغن ماساژ دهید. این کار باعث نرمی پوست و کاهش خارش آن می شود.
سیر برای کنترل وزن
به عقیده ی متخصصان تغذیه سیر برای کنترل وزن مفید است. نتایج پژوهش ها نشان می دهد موش هایی که تغذیه ی حاوی میزان زیادی سیر داشته اند، لاغرتر شده و ذخیره ی چربی آنها کمتر شده است. سعی کنید سیر را به برنامه ی غذایی تان اضافه کنید. غذاهای طبخ شده با سیر طعم بهتری به غذاها می دهند و به تناسب اندام شما نیز کمک می کنند.
سیر برای درمان مشکل پای ورزشکار
از آنجایی که سیر خواص ضدقارچی دارد برای رفع مشکل پای ورزشکار (عفونت قارچی انگشتان پا) و خارش ناشی از آن مفید است. برای این کار سیر له شده را داخل تشت آب ولرم بریزید و پاهایتان را داخل آن بگذارید.
سیر برای دفع پشه ها
هنوز مشخص نشده است دلیل نفرت پشه ها از سیر چیست، اما آنچه مشخص است اینکه پشه ها از سیر فرار می کنند. نتایج پژوهشی که در هند انجام شده است نشان می دهد افرادی که روی بازوها و پاهایشان مخلوطی از سیر و مواد دیگر زده اند، از حمله ی پشه ها در امان بوده اند.
برای تهیه ی این ترکیب به روغن پایه ای مانند زیتون و سیر، وازلین و موم عسل نیاز دارید تا یک ماده ی ضدپشه ی طبیعی تهیه کنید؛ یا اینکه می توانید یک حبه سیر را کنارتان قرار دهید.
سیر برای تسکین تبخال
قرار دادن سیر له شده روی تبخال یک درمان طبیعی و خانگی معروف برای از بین بردن آن است. سیر خاصیت ضدالتهابی طبیعی دارد و می تواند باعث کاهش درد و التهاب تبخال شود. مصرف مکمل های سیر نیز بهبودی را سرعت می دهد.
سیر برای مراقبت از گیاهان
سیر علاوه بر اینکه برای ارتقای سلامتی انسان موثر عمل می کند، اثرات مهم دیگری نیز دارد. اگر باغچه ای دارید و گل و گیاه پرورش می دهید نیز می توانید به سیر اعتماد کنید، چون حشره های موذی باغچه ها از سیر بیزار هستند.
بنابراین می توانید به کمک این ماده ی غذایی یک آفت کش طبیعی تهیه کنید که به سلامت خودتان و محیط زیست کمک می کند. برای این کار به سیر، اندکی روغن، آب و مقداری صابون مایع نیاز دارید. تمام این مواد را داخل اسپری بریزید و روی گیاهان اسپری کنید تا دفع فوری حشرات را ببینید.
سیر برای ماهیگیری
اگر اهل ماهیگیری هستید، بدانید که یک ماده ی غذایی مفید برای سلامتی مصرف می کنید. ماهی ها گرایش زیادی به بوی سیر دارند. به همین دلیل نیز در تهیه ی طعمه ها از موادی استفاده می شود که بوی سیر می دهند.
البته خودتان نیز می توانید دست به کار شوید و با باقیمانده ی غذاها و چند حبه سیر، طعمه های خوبی برای ماهیگیری بیشتر تهیه کنید.